Büyük Ünlü Uyumu, Türkçe dilbilgisi kurallarından biridir. Bu kurala göre, bir kelimenin son hecesinde bulunan ünlü harfin kalınlığı, kelimenin son hecesinde bulunan ünsüz harflerin kalınlığına uyum sağlamalıdır. Yani, kalın ünlü harflerle kalın ünsüz harfler, ince ünlü harflerle ince ünsüz harfler yan yana kullanılmalıdır. Ancak, bazı kelimeler bu kurala uymazlar. İşte, Büyük Ünlü Uyumuna Uymayan Kelimelere Örnekler:
1. “Kara Kuru”
“Kara kuru”, Büyük Ünlü Uyumuna Uymayan Kelimeler arasında en yaygın olanıdır. Kelimenin son hecesindeki “a” harfi kalın ünlü harf olmasına rağmen, son hecede yer alan “u” harfi ince ünlü harftir. Bu nedenle, “kara kurı” şeklinde söylenmesi yanlıştır.
2. “Serbest”
Bir diğer örnek de “serbest” kelimesidir. Kelimenin son hecesindeki “e” harfi kalın ünlü harf olmasına rağmen, son hecede yer alan “i” harfi ince ünlü harftir. Bu nedenle, “serbist” şeklinde söylenmesi yanlıştır.
3. “Bekar Bekir”
Bir diğer örnek de “bekar bekir” kelimesidir. Kelimenin son hecesindeki “a” harfi kalın ünlü harf olmasına rağmen, son hecede yer alan “i” harfi ince ünlü harftir. Bu nedenle, “bekir bekir” şeklinde söylenmesi yanlıştır.
4. “Kısa Kollu”
“Kısa kollu”, Büyük Ünlü Uyumuna Uymayan Kelimeler arasında en yaygın olanıdır. Kelimenin son hecesindeki “a” harfi kalın ünlü harf olmasına rağmen, son hecede yer alan “o” harfi ince ünlü harftir. Bu nedenle, “kısa kolu” şeklinde söylenmesi yanlıştır.
5. “Kısa Kulaklı”
Bir diğer örnek de “kısa kulaklı” kelimesidir. Kelimenin son hecesindeki “a” harfi kalın ünlü harf olmasına rağmen, son hecede yer alan “u” harfi ince ünlü harftir. Bu nedenle, “kısa kulaklı” şeklinde söylenmesi yanlıştır.
6. “Uzun Kollu”
“Uzun kollu”, Büyük Ünlü Uyumuna Uymayan Kelimeler arasında en yaygın olanıdır. Kelimenin son hecesindeki “u” harfi kalın ünlü harf olmasına rağmen, son hecede yer alan “o” harfi ince ünlü harftir. Bu nedenle, “uzun kolu” şeklinde söylenmesi yanlıştır.
7. “Uzun Kuyruklu”
Bir diğer örnek de “uzun kuyruklu” kelimesidir. Kelimenin son hecesindeki “u” harfi kalın ünlü harf olmasına rağmen, son hecede yer alan “ı” harfi ince ünlü harftir. Bu nedenle, “uzun kuyruklı” şeklinde söylenmesi yanlıştır.
8. “Kurşun Kalem”
“Kurşun kalem”, Büyük Ünlü Uyumuna Uymayan Kelimeler arasında en yaygın olanıdır. Kelimenin son hecesindeki “u” harfi kalın ünlü harf olmasına rağmen, son hecede yer alan “ı” harfi ince ünlü harftir. Bu nedenle, “kurşun kalemi” şeklinde söylenmesi yanlıştır.
9. “Kısa Kakalı”
Bir diğer örnek de “kısa kakalı” kelimesidir. Kelimenin son hecesindeki “a” harfi kalın ünlü harf olmasına rağmen, son hecede yer alan “ı” harfi ince ünlü harftir. Bu nedenle, “kısa kakalı” şeklinde söylenmesi yanlıştır.
10. “Kara Kedi”
“Kara kedi”, Büyük Ünlü Uyumuna Uymayan Kelimeler arasında en yaygın olanıdır. Kelimenin son hecesindeki “a” harfi kalın ünlü harf olmasına rağmen, son hecede yer alan “e” harfi ince ünlü harftir. Bu nedenle, “kara kedı” şeklinde söylenmesi yanlıştır.
