Belirtili İsim Tamlaması Nedir?
Belirtili isim tamlaması, bir ismin önüne, onun neyi nitelendirdiğinin açık bir şekilde belirtilmesiyle oluşan bir tamlamadır. Bu tamlama, “bir” veya “birkaç” nitelikle belirtilir ve bu niteliklerin hepsi “ve” bağlacıyla birleştirilir. Örneğin, “kırmızı bir elma”, “uzun bir yoldaki arabalar” gibi cümlelerde belirtili isim tamlaması kullanılmıştır.
Belirtili İsim Tamlaması Örnekleri
Belirtili isim tamlaması, Türkçe dilinde oldukça sık kullanılan bir yapıdır. Aşağıda, farklı örneklerle belirtili isim tamlaması yapısını daha iyi anlayabilirsiniz:
1. “Kırmızı bir elbise”
Bu örnekte, “elbise” kelimesi “kırmızı” sıfatıyla nitelendirilmiştir. Bu nitelik, “bir” sayısal belirleyiciyle birleştirilerek belirtili isim tamlaması oluşturulmuştur. Bu cümlede kullanılan belirtili isim tamlaması, “kırmızı bir elbise” olarak ifade edilir.
2. “Sıkıcı bir roman okumak zorunda kaldım”
Bu örnekte, “roman” kelimesi “sıkıcı” sıfatıyla nitelendirilmiştir. “Bir” sayısal belirleyici, bu sıfatla birleştirilerek belirtili isim tamlaması oluşturulmuştur. Bu cümlede kullanılan belirtili isim tamlaması, “sıkıcı bir roman” olarak ifade edilir.
Belirtili isim tamlaması, Türkçe dilinde sadece iki kelimeyle bile oluşturulabilir. Bu nedenle, bu yapı oldukça esnek ve sık kullanılan bir dil bilgisi yapısıdır.
Belirtili İsim Tamlaması Nasıl Oluşturulur?
Belirtili isim tamlaması, bir ismin nitelendirildiği sıfat veya sıfat tamlamalarının önüne, “bir”, “birkaç” sayısal belirleyicilerle birlikte getirilerek oluşturulur. Bu belirleyicilerin hepsi, “ve” bağlacıyla birleştirilir.
Örnek:
“Mavi bir kalemi” cümlesinde, “kalem” kelimesi “mavi” sıfatıyla nitelendirilmiştir. “Bir” sayısal belirleyici, bu sıfatla birleştirilerek “mavi bir kalem” belirtili isim tamlaması oluşturulmuştur.
Belirtili isim tamlaması yaparken, sıfatlar önce isimlerin önüne getirilir. Ayrıca, sıfatlar arasında “ve” bağlacı kullanılırken, son sıfatın önünde bu bağlacı kullanmamak da mümkündür.
Belirtili İsim Tamlaması Özellikleri
Belirtili isim tamlamasının bazı özellikleri şu şekildedir:
- Belirtili isim tamlaması, bir ismin nitelendirildiği sıfat veya sıfat tamlamalarının önüne, “bir”, “birkaç” sayısal belirleyicilerle birlikte getirilerek oluşturulur.
- Bu belirleyicilerin hepsi, “ve” bağlacıyla birleştirilir.
- Belirtili isim tamlamasında, sıfatlar önce isimlerin önüne getirilir.
- Sıfatlar arasında “ve” bağlacı kullanılırken, son sıfatın önünde bu bağlacı kullanmamak da mümkündür.
Belirtili İsim Tamlaması Örnekleri Nelerdir?
Türkçe dilinde çok sık kullanılan belirtili isim tamlaması yapısının örnekleri şu şekildedir:
- sıcak bir çay
- ince bir kalem
- uzun bir yol
- kirli bir bardak
- eski bir araba
- güzel bir şarkı
Belirtili isim tamlaması, Türkçe dilinde oldukça sık kullanılan bir dil bilgisi yapısıdır. Bu yapının kullanımı, cümlelerin daha anlamlı ve net bir şekilde ifade edilmesini sağlar.
