Giriş
Fiil kelimesinin temel anlamı, eylem veya hareket anlamına gelir. Türkçe dilinde birçok kelime fiil haline getirilirken, bu durumun gerçekleşmesi için ekler kullanılır. Fiilden fiil yapan ekler, kelime köklerine eklenerek yeni bir anlam kazandırır. Bu yazıda, fiilden fiil yapan eklerin ne olduğunu ve örneklerini inceleyeceğiz.
1. -leştirmek
Bu ek, fiillere “olma durumunu” ekler. Örnek olarak, “yürü” kelimesi “yürüş” kelimesine dönüşür. Bu ek, fiillere “bir hale getirme” anlamı da katar. Örneğin, “temiz” kelimesi “temizleştirmek” ile “temizlenmek” haline gelir.
2. -dirgenmek
Bu ek, fiillere “yönelme” anlamı katar. Örneğin, “yürü” kelimesi “yürüdürmek” ile “yürütülmek” haline gelir. Bu ek aynı zamanda “yapma” veya “yaptırma” anlamı da katar.
3. -tırmak
Bu ek, fiillere “bir şeyi yapma” anlamı katar. Örneğin, “yap” kelimesi “yaptırmak” ile “yaptırmak” haline gelir. Bu ek aynı zamanda “bir hale getirme” anlamı da katar.
4. -letmek
Bu ek, fiillere “bir şeyi yapma” anlamı katar. Örneğin, “yap” kelimesi “yapılmak” ile “yapılmak” haline gelir. Bu ek aynı zamanda “yapma” veya “yaptırma” anlamı da katar.
5. -dürmek
Bu ek, fiillere “yönelme” veya “yapma” anlamı katar. Örneğin, “yürü” kelimesi “yürüdürmek” ile “yürütülmek” haline gelir.
6. -ıştırmak
Bu ek, fiillere “bir şeyi yapma” veya “bir hale getirme” anlamı katar. Örneğin, “yap” kelimesi “yapıştırmak” ile “yapıştırılmak” haline gelir.
7. -laştırmak
Bu ek, fiillere “bir hale getirme” veya “olma durumu” anlamı katar. Örneğin, “yürü” kelimesi “yürüleştirmek” ile “yürüleşmek” haline gelir.
8. -şltırmak
Bu ek, fiillere “bir şeyi yapma” veya “bir hale getirme” anlamı katar. Örneğin, “yap” kelimesi “yapıştırmak” ile “yapıştırılmak” haline gelir.
9. -aştırmak
Bu ek, fiillere “bir hale getirme” veya “olma durumu” anlamı katar. Örneğin, “yürü” kelimesi “yürütüştürmek” ile “yürütüşmek” haline gelir.
10. -ğıştırmak
Bu ek, fiillere “bir şeyi yapma” veya “bir hale getirme” anlamı katar. Örneğin, “yap” kelimesi “yapıştırmak” ile “yapıştırılmak” haline gelir.
Sonuç
Fiilden fiil yapan ekler, Türkçe dilinde oldukça yaygın olarak kullanılan eklerdir. Bu ekler, birçok kelimenin anlamını değiştirir ve yeni bir kelime oluşmasını sağlar. Yukarıda bahsedilen örnekler, fiilden fiil yapan eklerin ne olduğunu anlamak için iyi bir başlangıç noktasıdır. Ancak, Türkçe dilinde daha birçok farklı fiilden fiil yapan ek bulunmaktadır.
