Yazı dilinde yapısal hatalar, anlatım bozuklukları olarak nitelendirilir. Bu hatalar, yazının okunmasını zorlaştırır ve anlaşılmasını engeller. Yapıya dayalı anlatım bozuklukları, cümlelerin yapısındaki hataları ifade eder. Bu yazıda, yapıya dayalı anlatım bozukluklarına örnekler verilecektir.
Paralel Yapı Hataları
Paralel yapı, cümlelerde yer alan öğelerin aynı yapıda olmasıdır. Paralel yapı hataları, cümlelerin anlamını değiştirir ve okuyucunun kafasını karıştırır. Örnekler:
Yazı yazmak, okumak ve matematik öğrenmek benim en sevdiğim şeylerdir.
Yazı yazmak, okumak ve matematik öğrenmek benim en sevdiğim şeylerdir.
İlk örnek cümlede, “benim” öğesi sadece “yazı yazmak” ve “okumak” ile eşleştirilmiştir. Fakat “matematik öğrenmek” öğesi aynı yapıda değildir. İkinci örnek cümlede ise, tüm öğeler aynı yapıda kullanılmıştır.
Zıtlık Kullanımı Hataları
Zıtlık, karşıt anlamlı iki öğenin kullanımıdır. Zıtlık hataları, cümlelerin anlamını çelişkili hale getirir. Örnekler:
Kitapları hem okuyup, hem de izlemek istiyorum.
Kitapları hem okuyup, hem de dinlemek istiyorum.
İlk örnek cümlede, “izlemek” öğesi “kitap” öğesiyle zıt anlamlıdır. İkinci örnek cümlede ise, “dinlemek” öğesi “okumak” öğesiyle zıt anlamlıdır.
Öncelik Sırası Hataları
Öncelik sırası, cümle içindeki öğelerin sıralanışıdır. Öncelik sırası hataları, cümlelerin anlamını değiştirir ve okuyucunun kafasını karıştırır. Örnekler:
Ödevimi yapmadan önce, arkadaşlarımla buluşacağım.
Arkadaşlarımla buluşacağım, ödevimi yapmadan önce.
İlk örnek cümlede, “ödevimi yapmadan önce” öğesi “arkadaşlarımla buluşacağım” öğesinden önce gelmiştir. Fakat anlam olarak, önce arkadaşlarıyla buluşacak, sonra ödevini yapacaktır. İkinci örnek cümlede ise, öncelik sırası doğru kullanılmıştır.
Sonuç
Yazı dilinde yapısal hatalar, okuyucunun yazıyı anlamasını engeller. Yapıya dayalı anlatım bozuklukları, cümlelerin yapısındaki hataları kapsar. Paralel yapı, zıtlık kullanımı ve öncelik sırası hataları, en sık karşılaşılan yapıya dayalı anlatım bozukluklarıdır. Bu hataları yapmamak için, cümlelerin yapısını doğru bir şekilde oluşturmak gerekir.
