Giriş
Türk edebiyatı, tarihi boyunca birçok farklı dönem geçirmiş ve her dönemde kendine özgü eserler ortaya çıkarmıştır. Bu eserlerin bir kısmı batılı tarzda kaleme alınmış ve bu sayede Türk edebiyatı da batılı edebiyatın etkisi altına girmiştir. Bu yazıda, Türk edebiyatının batılı tarzda yazılmış ilk tiyatro örneği üzerinde durulacaktır.
Türk Edebiyatında Tiyatro
Türk edebiyatında tiyatro, Osmanlı döneminde ortaya çıkmıştır. İlk tiyatro eserleri genellikle dinî içerikli olup, halk arasında sahnelenirdi. Ancak zamanla tiyatro sanatı gelişti ve batılı tarzda oyunlar da sahnelenmeye başlandı.
Şinasi ve “Şair Evlenmesi”
Türk edebiyatında batılı tarzda yazılmış ilk tiyatro örneği, Şinasi tarafından kaleme alınan “Şair Evlenmesi” adlı oyundur. Şinasi, Tanzimat döneminin önemli edebiyatçılarından biridir ve batılı tarzda eserler vermiştir. “Şair Evlenmesi” de bu eserlerden biridir.
Oyun, 1859 yılında yazılmış ve ilk kez 1860 yılında sahnelenmiştir. Konusu ise oldukça ilginçtir. Oyunda, bir şairin aşk macerası anlatılmaktadır. Şair, zengin bir kadınla evlenmek istemektedir ancak aynı zamanda fakir bir kadına da aşık olmuştur. Oyun, bu aşk üçgeni etrafında dönmektedir.
Ali Bey ve “Vatan Yahut Silistre”
Şinasi’nin “Şair Evlenmesi”nden sonra batılı tarzda kaleme alınmış tiyatro oyunları da ortaya çıkmıştır. Bunlardan biri de Namık Kemal’in “Vatan Yahut Silistre” adlı oyunudur. Ancak bu yazıda, yine Şinasi’nin öncülüğünde kaleme alınan “Ali Bey” adlı oyun üzerinde durulacaktır.
“Ali Bey”, Şinasi tarafından 1864 yılında yazılmıştır. Konusu ise oldukça ilginçtir. Oyun, Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde geçmektedir. Başroldeki Ali Bey, bir isyancıdır ve Osmanlı İmparatorluğu’na karşı mücadele vermektedir. Ancak aynı zamanda bir aşk üçgeni de vardır. Ali Bey, güzel bir kadına aşıktır ancak kadın, Osmanlı İmparatorluğu’na sadıktır ve Ali Bey’in mücadelesine katılmamaktadır.
Sonuç
Şinasi’nin “Şair Evlenmesi” ve “Ali Bey” adlı oyunları, Türk edebiyatında batılı tarzda yazılmış ilk tiyatro örnekleridir. Bu oyunlar, Türk edebiyatının gelişmesine ve batılı edebiyatın etkisi altına girmesine katkıda bulunmuştur. Günümüzde de tiyatro sanatı, Türk edebiyatının önemli bir parçasıdır ve her yıl birçok yeni tiyatro eseri sahnelenmektedir.
